Anoreksiya Nevroza Tedavisi Nasıl Yapılır
İNCE OLMAK ZORUNDA MISINIZ?
Anoraksiya tedavisi, hangi doktora gitmeli? anoraksiya nevroza ne demektir? Anoraksiya hastaları nasıl beslenir? erkeklerde ve kadınlarda anoraksiya belirtileri nelerdir; sorularınızı cevaplandıracağız.
Fişi adasında iri vücutlar her zaman güzel olarak kabul ediliyordu ve kadınlar kilo aldıkları zaman birbirilerine iltifat ederdi. Ama 1995 yılında adaya televizyon geldiğinde (genç ve ince kadınlarla dolu) Melrose Place isimli programlarla zayıf mankenlerin oynadığı reklam filmleri seyredilir oldu. Bu programı izleyen genç kızlar farklı bir vücut imgesi yani zayıf bir vücut imgesi geliştirmeye başladı. 1998 yılında bir yeme bozukluğu olan bulimia nevroza vakaları genç kızlar arasında iki katına çıkarak %29 oranında yükseldi. Genç kızlar; TV’de her şeye sahip olan insanlar, zayıf olduğu için, kendilerinin de zayıf olmak istediklerini söylüyordu. (A. Becker et al., 2002). Bu olay kültürel faktörlerin yeme bozukluklarını ne şekilde teşvik edebildiğine bir örnektir. Ciddi birer yeme bozukluğu olan anoreksiya nevroza ve bulimia nevrozanın sebeplerini ve tedavilerine beraber bakalım.
Anoreksiye nevroza, yemek yemenin reddedilmesi ve beklenen ağırlığın %85’ini koruyamama, kilo alma ve şişmanlama korkusu ve en az üst üste üç adet döngüsünün gerçekleşmemesi ile karakterize edilen ciddi bir yeme bozukluğudur. Anoreksik kişilerin ayrıca bozuk bir vücut imgeleri vardır: Çok ince olmalarına rağmen kendilerini şişman olarak görürler (Amerikan Psikiyatri Derneği, 2000).
Bu semptomlarla tanımlanan anoreksiya nevroza, genç kadınların %1.0’ını, 12-25 yaş arasındaki erkeklerin ise çok daha azını etkileyen nadir bir yeme bozukluğudur. Peki nedir bunun risk faktörleri, biraz da bunun üzerinde duralım. Anoreksiyanevrozanın risk faktörlerinden bir tanesi, işlevsel olmayan ailelerdir. X adında 19 yaşında bir genç kız, üniversitedeyken anoreksiye nevroza geliştirdi. Altı ay içinde 54 kilodan 32 kiloya düştü ve tedavi için hastaneye yatmak zorunda kalmıştı. Şu anda 35 yaşında olan X, yeme bozukluğu yüzünden yaşlı bir kadınınki gibi kırılgan kemiklere sahip. X’in örneğinde bu, ona sürekli şişman olduğunu söyleyen, hatta yemeklere ulaşmaması için mutfak dolaplarına kilit takan annesiydi (Sohn, 2002).
Bir diğer risk kaygılı olma, saplantılı olma, katı ve mükemmeliyetçi olma gibi kişilik faktörlerdir. Anoreksik tek yumurta ikizleri ve gen haritası üzerinde yapılan bir araştırmada kromozom 1’de bulunan genlerin şiddetli bir anoreksiya nevroza türünün gelişmesine etkili olduğunu gösterdi (Kaye, 2002; T. Wade, 2002). Yani anoreksiya nevrozanın gelişmesinde birden fazla risk faktörü olabilir.
Anoreksiya Nevroza Tedavisi Nasıl Yapılır
Peki nasıl bir tedavi süreci var, birde ona bakalım. Daha önceki psikolojik anoreksiya tedavilerinin başarısı kısıtlıydı, ilaçlar ise pek etkili olmuyordu. Nispeten yeni sayılabilecek bir tedavi programı, bir tür aile terapisi kullanılarak başarılı oldu. Anne-babalar anoreksik olan kızlarının yemek yemeye başlamasının yardım sürecine katılıyor ve yavaş yavaş yemek yemenin kontrolünü kızlarına bırakıyor. Anne-babalara, kızlarının kişilik problemlerini yenmesine yardım etme konusunda eğitim veriliyor (LeGrange, 2002).Anoreksik kişilerin aşağı yukarı %20’si erken yaşta ölüyor, %30’unda geri dönüş semptomları görülüyor, %50’si ise sağlıklı bir kilo ve olumlu bir kendilik imgesini koruyabilecek kadar iyileşiyor (Sohn, 2002).
Bulimia nevroza, en az üç ay boyunca, hafta da minimum iki aşırı yemek yeme alemi; yemek yemeyi durduramama korkusu, düzenli olarak kusma, müshil kullanımı veya aşırı diyet ya da oruç, vücut şekli ve kiloyla ilgili aşırı endişe ile karakterize ediliyor (Amerikan Psikiyatri Derneği, 2000.)
Peki nedir bulimianın risk faktörleri beraber inceleyelim. Risk faktörlerinden bir tanesi, tıpkı Fişi adasındaki genç kızlar arasında görülen bulimia nevroza durumunda olduğu gibi, ince vücutlu olmaya yönelik kültürel baskılardır. Bir diğer risk faktörü, görünüm konusunda aşırı derecede kaygılı, hassas olma ve düşük kendilik değeri ile yüksek kişisel başarı hedefleri gibi kişilik özelliklerini kapsıyor. Bazı kişilerde depresyon nöbetleri, kaygı, duygu durum değişiklikleri ve sosyal ilişkilerdeki problemler obeziteye yol açabilen bulimia nevroza dönemlerini etkileyebilir (Stice, 2002).
Bulimia nevroza tedavisi tedavisi
Bulmia Nevroza nedir
Bulimia nevroza tedavisi nasıl olmalı birde onu inceleyelim. Bulimianevrozanın psikolojik tedavisi, kilo kontrolü yöntemlerini ve iki psikoterapi yönteminden birini kapsayabilir: Olumsuz düşüncelerin yerine olumlu düşünceleri koymaya odaklanan bilişsel davranışçı terapi veya sosyal işlevlerin iyileştirilmesine odaklanan kişiler arası terapi (G. T. Wilson et al., 2002). Antidepresan ilaç kullanımını kapsayan ve bazı yan etkileri olan bulumianevrozanın ilaç tedavisi, psikoterapiden daha az etkili ve psikoterapi ile beraber kullanımı da herhangi bir avantaj sağlamıyor (Ricca et al., 2001). Takip araştırmaları bulemiklerin %52’sinin tamamen iyileştiğini, %39’unun bazı semptomlar gösterdiğini, %9’unun ise ciddi semptomlar gösterdiğini ortaya koyuyor (Collins&King, 1994; DeAngelis, 2002).
Anoreksiya ve bulimia nevroza yeme bozuklukları, çeşitli kişilik ve psikososyal faktörlerin, temel biyolojik ihtiyaçlarımızın ve açlığın normal işlevini etkilemekle kalmayıp geçebildiğini açık bir şekilde gösteriyor.
